101 Alınan Çekler Hesabı, Çekler, yazılı değerleri...
Azalan Bakiyeler YöntemiAzalan Bakiyeler Yöntemi ( Azalan Kalanlar Yöntemi ) : Amortismanda azalan bakiyeler yöntemi duran varlıkların kullanılma dönemlerinin ilk yıllarında daha fazla ve son yıllarda ise daha az amortisman ayrılması esasına dayanır.
Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman, Maddi duran varlıklar yeni iken daha verimlidir. Bundan dolayıda kullanılma sürelerinin ilk yıllarında daha fazla ve daha iyi hizmetler sağlarlar.
Azalan Bakiyeler Amortisman Yönteminin geniş kabul görmesinin bir nedeni de, zamanımızda yeni mamul icatlarının büyük bir hızla yapılması ve maddi duran varlıkların, fiziki bakımdan eksimemelerine karşın demode olmaları nedeni ile değerlerini kısa zamanda hızla kaybetmeleridir. Bu gelişmeler karşısında işletmecilerin maddi duran varlıklarını kısa zamanda itfa etmek istemeleri haklı görülmektedir.
Azalan bakiyeler yönteminde hizmet süresinin ilk yıllarında daha fazla amortisman ayrılmasını haklı gösterecek diğer bir neden de, maddi duran varlıkların tamir ve bakım giderlerinin, hizmet sürelerinin son yıllarında daha fazla olmasıdır. böylece tamir ve bakım giderlerinin fazla olduğu dönemlerde, amortisman giderleri azalmaktadır.
Bu yöntemde genellikle azalan bakiyeler yöntemi hurda değeri hesaplamalarda dikkate alınmaz. Duran varlığın normal hizmet süresi sonunda itfa edilmemiş maliyeti, ilgili duran varlık elden çıkarılırken kayıtlardan silinir.
Azalan bakiyeler yöntemi amortisman hesaplama, normal amortisman oranının iki katı ( 2 Katı ), uygulanacak oran olarak kabul edilir ve bu oran her yıl maddı duran varlığın itfa edilmemiş maliyetine Muhasebe Değerine uygulanır.
Azalan Bakiyeler Yöntemi Örnek 1 : 10.000 TL Alınan demirbaşın ekonomik ömrünün 5 yıl olduğunu kabul edecek olursak, her yıl demirbaş için %20 oranında yıpranma aşınma ve eskime payı anlamına gelen amortisman ayrılacaktır.
Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür 1 / 5 = 0.20 yani % 20 * 2 = %40'dır. ( Azalan Bakiyeler Yöntemi Kullanıldığı için 2 katı alınmıştır. ) 10.000 * % 40 = 4.000 TL Yıllık Amortisman Tutarı
Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür 10.000 / 5 = 2.000 TL * 2 = 4.000 TL yıllık amortisman tutar
Azalan Bakiyeler Yöntemi Hesaplama Örneği 2 :
AZALAN BAKİYELER AMORTİSMAN TABLOSU
Ülkemizdeki vergi mevzuatı, bilanço esasına göre defter tutanlardan isteyenlerin maddi duran varlıklarını azalan bakiyeler yöntemine göre itfa edebileceklerini belirtir. Azalan Bakiyeler Yasal Üst sınır oranı %50 geçmemek koşulu ile normal amortisman oranının iki katıdır. Amortisman süreside normal amortisman oranlarına göre hesaplanır ve amortisman süresinin son yılına devreden kalan o yıl tamamen yok edilir.
1) Direkt Yöntem : Bu yöntemde hesaplanan amortisman tutarları direkt olarak duran varlığın maliyetinden, yani ilgili hesabından düşülür. Bu nedenle duran varlıklar bilançoda net değerleri üzerinden gözükecektir. Bu durumda, duran varlıkların elde edilme maliyetlerini bilançoda görmek mümkün olmadığı gibi duran varlıkların ne kadarlık kısmının amorti edildiği bilinemez. Bu nedenlerden dolayı bu yöntem tek düzen hesap planına uygun değildir.
Azalan Bakiyeler Yöntemi Örnekleri 1 : Maliyet Bedeli 10.000 TL olan ve yönetim işlerinde kullanılan demirbaş için %40 Oranında Amortisman Ayrılmıştır.
2) Endirekt Yöntem : Tek Düzen Muhasebe Sisteminde uygulanan bu yöntemde, hesaplanan amortisman tutarları pasif karakterli fakat ilgili aktif hesapların altında ( – ) olarak yer alan 257 Birikmiş Amortismanlar olarak ayrı bir hesapta yer alır. İlgili duran varlığın Muhasebe hesabında da varlığın işletmede kaldığı süre boyunca maliyet bedeli üzerinden yer alması sağlanır. İki hesap arasındaki farkta, duran varlığın Net Defter Değerini verir.
Birikmiş Amortismanlar fonksiyon esasına göre Şekillenen 7/A sistemine göre yönetimle ilgili olan Amortisman tutarı 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında takip edilir. Üretim işletmelerinde ise yönetimle ile ilgili olan birikmiş amortismanlar yine 770 Nolu hesapta takip edilirken, üretime konu olan maddi duran varlıkların amortismanları 730 Genel Üretim Giderleri Hesabında takip edilir.
Azalan Bakiyeler Yöntemi Örnekleri 2 : Maliyet Bedeli 10.000 TL olan ve yönetim işlerinde kullanılan demirbaş için %40 Oranında Amortisman Ayrılmıştır.
Maddi olmayan duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarı ile ilgili yevmiye kaydında sadece 257 Nolu hesap yerine 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabında izlenir. Hesapların yardımcı ( Alt ) hesapları ise, maddi olmayan duran varlığın cinsine göre ayrılır.
Tek Düzen Muhasebe Sisteminde 27'li grupta yer alan Özel tükenmeye tabi varlıklarda yer alan hesapların amortirsman tutarları ise 278 Birikmiş Amortisman hesabında izlenir.
AZALAN BAKİYELER YÖNTEMİ İLE İLGİLİ ÖRNEKLER
Maddi Duran Varlıkların Satışı : Duran varlıkların satılması sırasında net defter değeri esas alınır. Net Defter Değeri, Duran varlığın maliyetinden o duran varlığın birikmiş amortismanlar düşüldükten sonra kalan değeridir. Eğer duran varlık, bu defter değerinin üzerinde satılırsa kar, altında bir fiyatla satılırsa zarar edilmiş demektir. Satılan duran varlık için amortisman ayrılmadı ise duran varlığın net defter değeri alış maliyetine eşit olacaktır.
Ayrıca duran varlığın satışında KDV söz konusudur. Satış fiyatı üzerinden hesaplanacak KDV, mal satışında alınan KDV gibi 391 Hesaplanan Katma Değer vergisi hesabına kaydedilecektir.
Azalan Bakiyeler Yöntemi Yevmiye Kaydı :
Azalan Bakiyeler Yöntemi Örnek Uygulama : Kafkasya Limited Şirketi 2020 yılında bir bilgisayarı 10.000 TL'na, %18 KDV Hariç Peşin olarak satın almıştır. Maddi duran varlığın ekonomik ömrü 5 Yıl olup amortisman orani ise %20'dir. İşletme Azalan Bakiyeler yöntemi uygulamaktadır.
Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür 1 / 5 = 0.20 yani % 20 * 2 = %40 10.000 * % 40 = 4.000 TL Yıllık Amortisman Tutarı
( 31.12.2… ) Dönem Sonu İşlemleri sırasında amortisman hesaplamasına göre demirbaşın 2020 yılı amortisman tablosu ve bu tabloya göre de yazılacak amortisman kaydı aşağıdadır.
Cevap Yaz |
|