Dönem Başı İşlemleri

Dönem Başı İşlemleriİşe Başlama Bilançosunun Düzenlenmesi

 

Dönem Başı İşlemleri, envanter çıkarmayı, bilanço günü, günündeki varlıkları, alacakları ve borçları saymak ölçmek tartmak ve değerlemek sureti ile kesin bir şekilde ve detaylı olarak tespit etmek şeklinde tanımlanmıştır.

işletmenin hesap döneminin açılış envanteri aslında bir önceki hesap döneminin kapanış envanterinden kaynaklanmaktadır. Faaliyetleri devam eden işletmelerde her dönemin sonunda yapılan envanter, izleyen yılın dönem başı envanteri yerine geçmektedir. Örneğin 01.01.2020 yılının dönem başı envanteri aslında 31.12.2019 yılında çıkartılan dönem sonu envanteri ile aynıdır.

 

Dönem başı envanteri veya açılış envanterinden sonra ortaya çıkan bilgilerden faydalanarak dönem başı bilançosu hazırlanır. İşletmenin, dönem başındaki varlık ve kaynaklarının nelerden oluştuğunu gösterebilmek amacı ile hazırlanmış olan bilançoya Dönem Başı Bilançosu denir.

 

 

 

Örneğimizdeki işletmenin açılış bilançosu verilmiştir.          

 

AKTİF

KAFKASYA LİMİTED ŞİRKETİ 01.01.2… TARİHLİ AÇILIŞ BİLANÇOSU

PASİF

100 Kasa

10.000

300 Banka Kredileri

25.000

102 Bankalar

90.000

320 Satıcılar

40.000

103 Verilen Çekler Ödeme Emirleri

( 20.000 )

321 Borç Senetleri

15.000

120 Alıcılar

50.000

500 Sermaye

     120.000

153 Ticari Mallar

60.000

501 Ödenmemiş Sermaye

( 10.000 )

 

 

 

 

AKTİF TOPLAMI

190.000

PASİF TOPLAMI

190.000

 

Yukarıdaki bilançoda işletmenin varlık ve kaynakları birbirine eşittir. Bu bilançoda yer alan hesaplar için yapılacak yorumlar aşağıda verilmiştir.

Şu an itibari ile bu hesaplardaki parasal tutarlar bu hesapların açılış tutarları olmaktadır. Aktif hesaplar bilançonun sol yani aktif tarafında pasif hesaplarda bilançonun sağ yani pasif tarafında yer almaktadır.

 

Bilançonun aktif tarafında yer alan 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabının isminin sonunda eksi işareti olmasından dolayı bu hesap bir aktif düzenleyicidir. Tüm aktif düzenleyici hesaplar gibi bu hesapta bilançonun sol yani aktif tarafında yer alır fakat hesaba para girişi ve çıkışı açısından ters yani pasif karakterli oldukları için de bilançoda bu gibi hesapların parasal tutarları parantez içinde gösterilir. Parantez içinde bu tutarların anlamı, eksidir ve bilançoda bulundukları tarafın toplamından çıkartılacaktır.

 

Anlatılanlar 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı içinde geçerlidir. Bilançonun sağ tarafında yer alan fakat isminin sonunda eksi işareti olmasından dolayı bilançoda bulundukları tarafa göre ters karakterde çalışan bu hesaplara pasif düzenleyici hesaplar adı verilir. Bu hesabın parasal tutarının parantez içinde yer almasının nedeni, bu tutarın pasif taraf toplamından düşülmesi gereğindendir.

 

2… yılının hesap dönemi açılış bilançosundan kaynaklanarak hazırlanacak olan açılış kaydı ise aşağıda verilmiştir.

 

 

AÇIKLAMA

TUTAR

BORÇ

ALACAK

 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 100 KASA HESABI

 102 BANKALAR HESABI

 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ HESABI

 153 TİCARİ MALLAR HESABI

 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE

 

 

 

103 VERİLEN ÇEK ÖDEME EMİR HESABI

   300 BANKALAR HESABI

 320 SATICILAR HESABI

            321 BORÇ SENETLERİ HESABI

                             500 SERMAYE HESABI

 

Açılış Kaydı

10.000

90.000

50.000

60.000

10.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

20.000

25.000

40.000

15.000

         120.000

TOPLAM

910.000

910.000

 

Açılış kaydındaki hesap ve sayılar, açılış bilançosundaki hesap ve sayılardan oluşmaktadır. Asıl önemli olan konu ise, açılış bilançosunda yer alan hesapların ve bu hesaplara ait sayıların, bir önceki yılın diğer bir deyişle bir önceki hesap döneminin kapanış bilançosundaki hesap ve bunlara ait sayılarla aynı olduğu asla unutulmamalıdır.

 

Aslında geçmişten beri gelen bir işletmenin herhangi bir hesap dönemine ait açılış bilançosundaki hesap ve sayılar, bir önceki hesap döneminin, Kesin Mizanın, Kapanış Bilançosu ve Kapanış Kaydı ile aynı olduğudur. Yani 2019 Yılının Kesin Mizanı, Dönemi Sonu Kapanış Bilançosu ve Kapanış Kaydı ile 2020 Yılının Hesap Dönemi Açılış bilançosu ile Açılış Kaydındaki hesap ve bu hesaplara ait parasal tutarların kesinlikle aynı olduğudur.

 

Açılış Kaydında yer alan 100 Kasa Hesabının yanı sıra 102 Bankalar, 120 Alıcılar ve 153 Ticari Mallar Hesapları aktif hesaplardır. Bu yüzden bu hesaplar aktif karakterli olup, ilk defa daima borç taraftan açılırlar ve hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermezler. Bu yüzden yapılan açılış kaydında bu hesaplar kaydın sol yani borç tarafında yer almışlardır.

 

Yine bu kayıtta yer alan 300 Banka Kredileri, 320 Satıcılar, 321 Borç Senetleri ve 500 Sermaye Hesapları da pasif hesap adını alırlar. Pasif hesaplar pasif karakterli oldukları için bu hesaplar ilk defa açılırken alacak taraftan açılırlar ve hiçbir zaman asla borç bakiyesi vermezler. Bu yüzden yazılan açılış kaydında bu hesaplar kaydın sağ yani alacak tarafında yer almışlardır.

 

Açılış kaydında yer alan 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı bilançoda aktif tarafta yer almasına karşın, aktif düzenleyici bir hesap olmasından dolayı hesabın karakteri yani para girişi ve çıkışı açısından pasif karakterlidir. Bu yüzden hesabın ilk açılışı pasif karakterli hesaplarda olduğu gibi alacak tarafından olacağından açılış kaydında kaydın sağ yani alacak tarafında yer almıştır.

 

Yine aynı şekilde 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı bilançoda pasif tarafta yer almasına karşın, pasif düzenleyici bir hesap olmasından dolayı hesabın karakteri yani para girişi ve çıkışı açısından aktif karakterlidir. Bu yüzden hesabın ilk açılışı aktif karakterli hesaplarda olduğu gibi borç tarafından olacağından açılış kaydında kaydın sol yani borç tarafında yer almıştır.

 

Hem açılış bilançosunun hem de alış kaydının yapılması sonucu hesap dönemi açılmış olur. Yapılan açılış kaydından sonrada ilgili hesapların parasal tutarları defteri kebirlere işlenmelidir. açılıştan gelen ilgili hesapların kebirleri veya ( T ) cetvelleri aşağıda verilmiştir.

 

BORÇ

100 KASA HESABI

ALACAK

 

 

 10.000

 

 

 

 

 

 –

 

 

BORÇ BAKİYE

 10.000

ALACAK BAKİYE

 –

 

 

BORÇ

300 BANKA KREDİLERİ HESABI

ALACAK

 

 

 

 

 

 

 

25.000

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 –

ALACAK BAKİYE

25.000

 

 

BORÇ

102 BANKALAR HESABI

ALACAK

 

 

90.000

 

 

 

 

 

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 90.000

ALACAK BAKİYE

 

 

BORÇ

320 SATICILAR HESABI

ALACAK

 

 

 

 

 

 

 

40.000

 

 

 

BORÇ BAKİYE

ALACAK BAKİYE

40.000

 

 

BORÇ

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEMELER HESABI

ALACAK

 

 

 

 

 

 

 

20.000

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 –

ALACAK BAKİYE

 20.000

 

 

BORÇ

321 BORÇ SENETLERİ HESABI

ALACAK

 

 

 

 

 

 

 

15.000

 

 

 

BORÇ BAKİYE

ALACAK BAKİYE

 15.000

 

 

BORÇ

120 ALICILAR HESABI

ALACAK

 

 

50.000

 

 

 

 

 

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 50.000

ALACAK BAKİYE

 

 

 

BORÇ

500 SERMAYE HESABI

ALACAK

 

 

 

 

 

 

 

120.000

 

 

 

BORÇ BAKİYE

ALACAK BAKİYE

120.000

 

 

BORÇ

153 TİCARİ MALLAR HESABI

ALACAK

 

 

60.000

 

 

 

 

 

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 60.000

ALACAK BAKİYE

 

 

 

BORÇ

501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE HESABI

ALACAK

 

 

10.000

 

 

 

 

 

 

 

 

BORÇ BAKİYE

 10.000

ALACAK BAKİYE

 

Yukarıda verilen kebirlerden de anlaşılacağı üzere aktif karakterli hesaplar sol yani borç taraftan, pasif karakterli hesaplar ise sağ yani hesabın alacak tarafından açılmışlardır.

 

DÖNEM İÇİ İŞLEMLERİ

 

Örneğimizde ele alınacak dönem içi muhasebe olayları aşağıda verilmiştir. Bu olaylarla ilgili olarak ilk önce ilgili işlemlerdeki

 

 

Etiketler:

Cevap Yaz