Kademeli Dağıtım Yöntemi :  Kademeli Dağıtım Yöntemi yardımcı masraf dairelerinin daireler ile ilişkisini tek yönlü olarak halleder. Masrafların tek taraflı dağıtımı her daireye gerektiği kadar masraf yüklenmesini engeller. Dolayısıyla Masrafların yüklenmesi eksik ve hatalı Olur.

Kademeli Dağıtımda ( Merdiven Metodu, Basamaksal Dağıtım Yöntemi, Şelale Dağıtım Yöntemi ) Yardımcı dairelerin birbiri arasındaki değer ve hizmet alışverişini yanlızca ve tek taraflı olarak çözümleyen bir yöntemdir. Bu Yöntemde, bir yardımcı daire dağıtım tablosunda yanlızca kendisinden sonra yer alan yardımcı dairelere pay verir, fakat kendisi onlardan pay almaz. Böyle bir sakıncayı gidermek için dağıtıma en fazla olan yardımcı daireden  başlanır.

 

Bu Yöntemin Uygulanmasında 4 Temel Kural Vardır :

 

Kural 1 : Gider Dağıtımına en çok sayıda gider yerine hizmet sunmuş yardımcı gider yerinden başlanır.

 

Kural 2 : Yardımcı gider yerleri eşit sayıda gider yerine hizmet sunmuş iseler, gider toplamı en yüksek olan yardımcı gider yerinin gideri önce dağıtılır.

 

Kural 3 : Gideri Dağıtılan Yardımcı gider yeri, kendisine hizmet sunmuş olsa da giderden pay almaz.

 

Kural 4: Gideri Dağıtılmış Bulunan bir yardımcı gider yerine, geriye dönük tekrar gider dağıtımı yapılamaz.

 

Dağıtım Oranı : Dağıtılacak Endirekt Gider / Dağıtım Ölçüsü

 

Dönem Boyunca ortaya çıkan direkt giderler doğrudan, endirekt giderler ise dağıtım yapıldıktan sonra  Gider Dağıtım Tablosu Adı verilen bir tabloyla yerleştirilir. Böylece, bir dönemde işletme faaliyetleri ile ilgili olarak ortaya çıkan giderlerin hem çeşit hemde gider yerlerine dağılımını toplu olarak bir arada görmek mümkün olur.

 

 

Örnek Uygulama 1  : Kafkasya Limited Şirketi bir Üretim İşletmesidir, Buhar ve Bakım Onarım Olarak iki yardımcı gider Yeri, Döküm ve Montaj da iki esas masraf yeri bulunmaktadır. Gider Merkezlerinin 1. Dağıtım sonucu Toplanan giderler aşağıdaki gibidir.

 

 

Gider Yeri	Tutarı	Dağıtım Ölçüsü
Buhar	800.000	M3
Bakım Onarım	1.200.000	Yatırım Değeri
Döküm	1.500.000
Montaj	1.550.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dağıtım Yerleri	M3	Yatırım Değeri
Buhar	–	–
Bakım Onarım	70	–
Döküm	160	680.000
Montaj	170	2.000.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hizmet Gider Merkezinin Dağıtımında İşletme Kademeli Dağıtım Yöntemini Uygulamaktadır. Dağıtıma Buhar hizmet merkezinden Başlanacaktır. Giderlerin İkinci Dağıtımını yapınız.

 

 

Örnek Uygulama Cevap 1 : Dağıtımına buhar gider yerinden başlanacağı belirtildiği için ilk önce buhardan dağıtıma başlanır. Kademeli Dağıtımda ( Merdiven Metodu ) yardımcı gider yeri kendisine ve kendinden bir önceki gider yerine pay vermez ancak kendinden sonra gelen yardımcı gider yerine pay verir.

 

Buhar Giderinin Dağıtımı : Buhar gider yerinin gider toplamı 800.000 TL 'dir ve buharın dağıtımını m³'e göre yapmamız gerekir. Buharı dağıtırken kullanılan m³'leri öncelikle toplamamız gerekir. Kuralımız bir gider yeri kendisine ve kendinden bir önceki gider yerine pay veremez olduğu için buharın kullanıldığı m³ Hesaplama içine almayız o halde dağıtımda toplamamız gereken m³'ler Bakım Onarım, Döküm ve Montaj'dır.

 

Dağıtım Yerleri	M³	Yatırım Değeri
Buhar	–	–
Bakım Onarım	70	–
Döküm	160	680.000
Montaj	170	2.000.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toplam : ( 70 m³ + 160 m³ + 170 m³ ) : 400 m³

 

Birim Buhar Gideri : 800.000 TL / 400 m³ : 2.000 TL

 

Buhardan Bakım Onarıma Verilen Pay : 70 m³ * 2.000 TL : 140.000 TL

 

Buhardan Döküme Verilen Pay : 160 m³ * 2.000 TL : 320.000 TL

 

Buhardan Montaja Verilen Pay : 170 m³ * 2.000 TL : 340.000 TL

 

 

Bakım Onarım Giderinin Dağıtımı : Bakım Onarım gider yerinin gider toplamı 600.000 TL'dir ve B/O dağıtımını yatırım değerine göre yapmamız gerekir B/O dağıtırken kullanılan yatırım değerlerini öncelikle toplamamız gerekir. Kuralımız bir gider yeri kendisine ve kendinden bir önceki gider yerine pay vermez olduğu için buharın ve B/O yatırım değerlerini dikkate almayız o halde dağıtımda toplamamız gereken yatırım değerleri döküm ve montaj'dır.

 

Dağıtım Yerleri	M³	Yatırım Değeri
Buhar	–	–
Bakım Onarım	70	–
Döküm	160	680.000
Montaj	170	2.000.000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toplam : 680.000 TL + 2.000.000 TL : 2.680.000 TL Yatırım Değeri

 

Önemli Açıklama: Bir gider yeri Kendinden sonrakine pay verdiği için buharın Bakım Onarıma vermiş olduğu pay Bakım Onarım giderinin üstüne ilave edilir, Buhardan Bakım Onarıma Verilen Pay : 70 m³ * 2.000 TL : 140.000 TL ( İlk dağıttımız Gider tutarı Buhardan Gelen tutar + Bakım Onarım Kendi Tutarı ) toplanarak dağıtılır, burda dikkat edilmesi gereken 1.200.000 TL değildir, Buhardan gelen tutarında üstüne eklenmesiyle bulunacak tutarın dağıtılmasıdır, yani 1.200.000 TL + 140.000 TL : 1.340.000 TL Alınması gerekir.

 

Bakım Onarımın Gideri : 1.200.000 TL

 

Toplam Buhar Gideri : 1.200.000 TL + 140.000 TL : 1.340.000 TL

 

Birim Bakım Onarım Gideri : 1.340.000 TL / 2.680.000 TL : 0,5 TL

 

B/O Döküme Verilen Pay : 680.000 TL * 0,5 TL : 340.000 TL

 

B/O Montaja Verilen Pay : 2.000.000 TL * 0,5 TL : 1.000.000 TL

 

Gider Merkezi	Toplam	Dağıtım Ölçüsü	İşlem Gider Merkezi		Hizmet Gider Merkezi
Gider Türü			Döküm	Montaj	Buhar	B/Onarım
I. Dağıtım Toplamı	5.050.000		1.500.000	1.550.000	800.000	1.200.000
Buhar	800.000	M³	320.000	340.000	( 800.000 )	140.000
Bakım Onarım	1.340.000	Y. Değeri	340.000	1.000.000		( 1.340.000 )
II. Dağıtım Toplamı	5.050.000		2.160.000	2.890.000	0	0