Kasa Sayım Noksanlıkları, Kasa Mevcudu ( Kasadaki Para ) kasa defterindeki mevcuttan veya mizandaki kasanın borç bakiyesinden az ise, Kasa Sayım Noksanlığından söz edilebilir. Kasadaki paraların sayımı bir Muhasebe Dışı Envanter işlemidir. Kasa Hesabının defteri kebiri aşağıda verilmiştir.
101 Alınan Çekler Hesabı, Çekler, yazılı değerleri...
Kasa Sayım Noksanlıkları
Kasa Hesabının defteri kebirinin borç toplamından, alacak toplamını çıkarttığımız zaman, fiili kasa sayımı ile kasa defterinin veya hesabın genel geçici mizandaki borç bakiyesi aynı ise, Kasa hesabı denktir. Fiili olarak kasa sayımı sonucundaki tutar Kasa Hesabının borç bakiyesinden küçükse kasa sayım noksanlığı söz konusudur. Bu durumda yazılacak yevmiye maddesini bir örnekle Açıklayalım.
Yukarıda verilen defteri kebire göre hesabın borç toplamı 4.000 TL alacak toplamı ise, 3.000 TL'dır. Bu iki toplam arasındaki fark yani, Kasa hesabının borç bakiyesi de 1.000 TL'dır. Kasanın sayımı sonucu bulunan yani, kasadan çıkan paranın da 700 TL olduğunu kabul edelim.
Kasanın sayımı sonucu bulunan ( Muhasebe Dışı Envanter ) ve kasadan çıkan paranın her zaman doğru olduğunu kabullenmeliyiz. Çünkü, yapılan kayıtlar sırasında herhangi bir işlem unutulmuş veya yanlış bir hesaba yanlış bir tutar girilmiş olabilir. Bu yüzden kasadan çıkan paranın doğru kabul edilmesi gerekir.
Bu doğrudan yola çıkacak olursak şu an için verilen örnekte kasanın sayımı sonucu bulunan para ( 700 TL ), kasanın defteri kebir bakiyesinden ( 1.000 TL ) az yani noksandır. Bu durumda Kasa sayım noksanlığından söz edilebilir. Bu noksanlığın kaydedileceği hesap ise farkın nedenini buluncaya kadar geçici olarak pasif karakterli 197 Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları Hesabıdır. Bu Hesapta oluşacak artış sonucu hesap, yapılacak yevmiye kaydının borçlu tarafında yer alacaktır.
Kasa defteri ile kasanın sayım sonucu oluşan fark yani, 300 TL yazılacak yevmiye kaydının parasal tutarını oluşturacaktır. Şu an itibari ile anlatılan konu kasa hesabı olduğu için yazılacak yevmiye kaydının alacaklı tarafında yer alacak olan hesap şüphesiz kasa hesabı olacaktır. Fakat olayı kasa hesabı açısından ele alacak olursak, Defterin bakiyesi 1.000 TL kasanın sayımı sonucu çıkan tutar 700 TL ise, arada oluşan bu 300 TL'lık fark, aslında gerçek kasadan da çıkmıştır. Hatanın oluşabileceği kısmın defter kayıtları olacağı varsayımından hareketle, gerçek anlamda kasadan çıkan bu paranın aslında kayıt olarak kasa hesabından çıkışının unutulduğu kabul edilebilir. Bu para Çıkışının deftere kaydı unutulmuşsa, unutulan bu kaydın yapılabilmesi için kasa hesabının yazılacak yevmiye kaydında alacaklı tarafta olması gerekmektedir.
Noksanlığın Neden bulunduğunda, noksanlığın nedeninin bulunması için geçici olarak açılan bu 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları hesap kapatılır ve tutar ilgili hesaba devredilir. Bu noksanlığın sebebi araştırılmalıdır. Bulunan sebebe göre de, Unutulan ilgili yevmiye kaydı yapılmalıdır. Kasa hesabının alacaklanmasına konu olabilecek bu olaylardan herhangi biri, kasadan çıkışı yapılan fakat kaydının unutulduğu 300 TL'lık paranın kaynağını oluşturacak muhasebe işlemi olabilir.
Noksanlığın Kaynağını oluşturabilecek muhasebe işlemlerinden başka, Aşağıdaki nedenlerdende kaynaklanabilir.
1) Yapılan tahsilattan daha fazla bir paranın kayıtlara geçirilmesi 2) Yapılan ödemeden daha az bir parasal tutarın kayıtlara geçirilmesi 3) Kasadaki paranın çalışanlar tarafından çalınmış veya zimmete geçirilmesi yukarıda Verilen 1 Nolu yevmiye maddesinden sonra ortaya çıkan sebebe göre ilgili yevmiye kayıtları verilmiştir.
A) Sebebin bozuk para sıkıntısından ( Örnek: Küsürat Farkı ) işletmenin faaliyetinden kaynaklanan önemsiz bir tutar olduğu anlaşılmıştır.
Bu kayıt ile geçici olarak açılan Aktif karakterli sayım ve tesellüm noksanları hesabı alacaklandırılarak kapatılmıştır. Noksanlığa neden olan tutar aktif karakterli 659 Diğer olağan gider ve zararlar hesabı'na kaydedilmiştir. Vergi usul Kanununda belirtilen normal ölçülerde kabul edilebilecek bir tutarın gider hesaplarına yazılması vergi uygulamaları açısından herhangi bir sakıncası yoktur. Sayım noksanlığının nedeninin kesinlikle bulunamayacak olması durumunda ise tutar, Kanunen Kabul Edilmeyen gider olarak 689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar hesabına yazılır.
B) Farkın Kayıtlara geçmeyen ve Nakit Ödeme ile gerçekleşmiş olan bir satış iadesi işleminden Kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Yapılan satış iadesi tutarının içinde %18 KDV olduğundan 300 TL kasa sayım noksanlığı tutarını 1.18'e bölmemiz gerekir. Bölme İşlemi sonucu bulunan 254,20 TL tutar satılan malların iade edilen bölümünün bedeline ait olduğundan, bir gider hesabı olan 610 Satıştan İadeler Hesabına yazılırken diğer 45,80 TL'lık tutar ise, aktif karakterli 191 İndirilecek KDV hesabının borcuna yazılacaktır.
Yapılan bu kayıt ile 1 Nolu yevmiye kaydında açılmış bulunan geçici aktif karakterli 197 sayım ve tesellüm noksanları hesabı da, noksanlığın nedeni bulunduğu için alacaklandırılarak kapatılır.
C) Farkın, Kafkasya Limited Şirketi isimli satıcıya yapılan 11.300 TL ödemenin kayıtlara 11.000 TL olarak geçmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Belgeye göre yapılan doğru ödemeye rağmen kayıtlara yanlış yazılan tutarın düzeltilmesi için pasif karakterli 320 Satıcılar Hesabı yazılan eksik tutar kadar borçlandırılarak azaltılır. 1 Nolu yevmiye kaydında açılmış bulunan geçici aktif karakterli 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı da Alacaklandırılarak Kapatılır.
D) Farkın, İşletmede Çalışan Kasa sorumlusunun İhmalinden Kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Kasa sorumlusu kişiden kaynaklanan Noksanlık sonucu, işletmenin personelinden alacaklarının izlendiği ve aktif karakterli bir hesap olan Personelden Alacakları hesabının borcuna bu tutar yazılır. Kasadan sorumlu olan kişiye aylık ücretinin ödeneceği zaman bu hesap alacaklandırılarak tutar, kişinin net aylığından mahsup edilir. Hırsızlık ve suistimal neticesinde Çalınan paralarla ilgili bir davanın açılması durumunda ise, Mahkemenin kesin kararına kadar olaya konu olan paranın personelden alacaklar hesabında takip edilmesi daha doğrudur. Kesinleşen mahkeme kararından sonra Şüpheli alacaklara kaydetme yolu ile gider yazılması vergi ihtilafı doğurmaması açısından faydalıdır. Şüpheli alacaklara kaydetme yolu ile karşılık ayrılması olayının sadece yevmiye kayıtları aşağıda verilmiştir. Bu kayıtların İncelenmesin de Ticari Alacaklar Konusunda ele alınacaktır.
Cevap Yaz |
KategorilerSon Eklenen Yazılar
Son Yorumlar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
