Mizan Nedir, Hesap dönemi sonunda yapılacak ilk iş, hesapların borç ve alacak kısımlarının toplamlarını almak ve fazla olan taraftan eksik olanı çıkararak hesapların kalan tutarlarını (Bakiye ) bulmaktır. Eğer hesabın borç yani fazla ise hesap borç kalanı, alacak yani fazla ise hesap alacak kalanı veriyor demektir.
101 Alınan Çekler Hesabı, Çekler, yazılı değerleri...
Mizan
Burada dikkat edilmesi gereken hesapların işleyiş karakterlerine göre bakiye vermelidir. Yani aktif karakterli hesapların ilk açılışları hesabın borç tarafından olduğuna göre, bu hesapların borç bakiye vermeleri gerekir. Örneğin aktif karakterli bir kasa hesabının alacak tarafının fazla olması yani alacak bakiye vermesi kasamızda olmayan bir paranın çıktığını gösterir ki bu yanlıştır. Aynı Olay pasif karaketerli hesaplar içinde geçerlidir.
Burada Unutulmaması gereken bilgi ise, defteri kebire rakamlar, yevmiye defterinden alınarak kaydedildiği için, yevmiye defterinde, hesapların parasal tutarlarının yazıldığı borçlu ve alacaklı sütunlardaki paraların toplamı, defteri kebirdeki ana hesapların borç ve alacak tarafında yer alan paraların toplamına eşit olmasıdır.
Bulunan bu toplamlar ve bakiyeler mizan adı verilen cetvellerde bir araya getirilir. Mizan nedir kısaca özetlersek, Yevmiye defterinden, defteri kebire aktarılan borçlu ve alacaklı tüm hesapların toplamlarını kontrol etmek amacı ile düzenlenen çizelgelere " Mizan " denir.
Mizanların şekli yönünden farklı düzenlenmesi nedeni, düzenlenmesinde kanuni bir zorunluluk olmamasından kaynaklanabilir. Bir liste görünümünde olan mizan aşağıdaki şekilde çizilebilir.
KAFKASYA LİMİTED ŞİRKETİ 01.01.2… – 31.01.2… TARİHLİ ( AYLIK – GEÇİCİ – KESİN ) MİZANI
Yukarıdaki çizelgede hesabın kodunun ve isminin yazılacağı sütundan başka bu hesabın defteri kebirdeki hangi sayfada olduğunu belirten bir sütun olabilir. Bu mizanın hangi işletmeye ait olduğunun yanı sıra alınan mizanın tarihi ve mizanın çeşitide belirtilmelidir.
Çift taraflı kayıt yöntemine göre yapılan kayıtlar önce yevmiye defterine oradan da defteri kebire aktarıldığından, mizanlardaki borç ve alacak tutarları ile yevmiye defterindeki borç ve alacak tutarları birbirine eşit olmak zorundadır.
Mizanın en büyük özelliği ise,borç toplamı ile alacak toplamı sütunlarındaki tutarların toplamı birbirine eşit olmasının yanı sıra borç bakiye ve alacak bakiye toplamlarının da birbirine eşit olması zorunludur. ( Örnek : Mizanda Gürüldüğü gibi ) Bu zorunluluk çift taraflı kayıt yönteminden kaynaklanmaktadır.
Mizanın İkinci en büyük özelliği ise, hiç bir hesabın ters bakiye vermemesidir. Yevmiye defteri toplamı ile mizan toplamının birbirine eşit olmaması durumunda, yevmiye kayıtlarından bazılarının defteri kebire geçirilmemiş olması, yanlış geçirilmiş olması veya defteri kebirden mizana hatalı aktarılmış söz konusu olabilir. Mizanın borç toplamı ile alacak toplamı sütunlarındaki tutarların toplamı birbirine eşit olmaması da, yevmiye defterinde hatalı kayıt olduğunu, yevmiye defterindeki bir kaydın defteri kebire geçirilmediğini veya defteri kebirden mizana hatalı aktarıldığını ifade eder.
Buna rağmen, toplam eşit dahi olsa bütün muhasebe işlemlerinin doğru olduğunu göstermez. Ters kayıt şeklinde veya yanlış seçilmiş bir başka hesabın aynı tarafına yapılan hatalı kayıtlar mizanın toplam eşitliğini bozmazlar.
Günümüzde bir çok şirkette muhasebe bilgisayar ile tutulmaktadır. Piyasada bulunan çeşitli Muhasebe hazır paket programlar sayesinde yukarıda belirtilen hatalar en aza indirilmiştir. Bu hazır paket programların muhasebe modüllerinin işleyiş mantığından kaynaklanmaktadır. Daha Öncede anatıldığı gibi yapılacak muhasebe kaydının özelliğine göre muhasebe fişlerinden ( Mahsup – Tahsil – Tediye ) biri seçilir. Bu fişe yapılan kayıttan sonra fişe yazılan tutarlar ilgili hesaplara otomatik olarak geçer.
Dönemde yapılan bütün kayıtlar seçilen Muhasebe fişlerine göre yapıldıktan sonra bu programlar otomatik olarak bütün kayıtların yevmiye ve defteri kebirlerini hazırlarlar. Bu olayın sonucunda istediğiniz zaman işletmenin mizanını da otomatik olarak programdan alabilirsiniz. Bu programlarda dikkat edilmesi gereken en önemli işlem muhasebe kaydına konu olan rakamların ve işlemle ilgili hesapların muhasebe fişlerine doğru girilmelidir.
Mizan Türleri : Mizanlar düzenlendikleri defteri ve zaman yönünden olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir.
Defter Yönünden Mizan Türleri : Defteri Kebir Mizanı – Yardımcı Defter Mizanı
Geçici Mizan Türleri : Genel Geçici Mizan – Kesin Mizan
Defter Yönünden Mizanlar : Defteri kebirdeki tüm hesapların toplamlarının belirli bir tarihte mizan cetveline aktarılarak düzenlendiği mizanlardır. Herhangi bir ana hesaba ait yardımcı ( Muavin veya Tali ) hesapların, toplam ve bakiyelerinin ( Kalanlarının ) incelenmesi amacı ile düzenlenen mizanlardır.
Yardımcı defter mizanlarında, defteri kebir ( Ana Hesabın ) hesabının borç toplamı yardımcı hesap mizanının borç toplamına eşit olmalıdır. Aynı şekilde, hesabın alacak toplamı da yardımcı hesap mizanının alacak toplamına eşit olmalıdır. Bu durumun doğal sonucu olarak da, defteri kebir hesabının bakiyesi yardımcı hesap mizanının bakiyesine eşit olacaktır.
Unutulmaması gereken, bütün bu eşitliklerin parasal tutar anlamında olduğudur. Defteri kebir hesabına ait herhangi bir alt hesabının borcuna yazılacak tutar yanlışlıkla yine aynı hesabın başka bir yardımcı hesabın borcuna yazılabileceğinden mizanın toplamı etkilenmeyebilir ve sonuçta parasal tutar anlamında alınan mizanda hata olmayabilir.
Zaman Yönünden Mizanlar : Yıl içinde herhangi bir zamanda düzenlenen mizanlara geçici mizan denir. Örneğin bir işletme, günlük, haftalık, aylık ve herhangi bir iki tarih arası mizan düzenliyorsa bu mizanlar Geçici Mizan olarak kabul edilir.
Bir hesap döneminin son ayının son günü bir başka ifade ile, 31 Aralık 2… mesai bitiminden sonra ve envanter işlemlerine başlamadan önce düzenlenen ve bir hesap döneminde oluşan tüm defteri kebir hesaplarının paral tutarlarının tamamını kapsayan mizana Genel Geçici Mizan denir.
Dönem sonu envanter işlemleri bittikten sonra, gelir tablosu hesaplarının da ( Sonuç hesapları ) dönem karı veya zararı hesabına aktarılıp buradan da bilanço hesaplarına dönem karı veya zararının işlenmesinden sonra alınan mizana Kesin Mizan denir.
Kesin mizan alındığı zaman bu mizanda sadece bilanço hesaplarının toplamları ve bakiyeleri olur. Bu mizanda asla 7.'ci maliyet sınıfına ait ve 6.'cı gelir tablosuna ait hiç bir hesabın bakiyesi olamaz. Çünkü, bu mizanın alındığı an söz konusu maliyet ve gelir hesaplarının hepsi kapanmış durumdadır.
MİZAN ÖRNEKLERİ
Mizan örneği, dönem içi işlemleri bitmiş ve genel geçici mizan alınması aşasına gelinmiştir. Fakat bu aşamada bilinmesi gereken dönem içinde muhasebe işlemlerine konu olan hesapların kebirlerindeki son durumdur. Açılış Kaydından itibaren dönem içi muhasebe işlemlerine konu olan hesapların defteri kebirleri aşağıda verilmiştir.
Dönem içinde oluşan işlemlerin sonucundaki defteri kebirlerindeki tutarların toplanması ve bakiyelerinin alınması gerekmektedir. Her şeyden önce tüm hesapların borç tarafı toplamları alınacak mizana borç toplamı sütunundaki toplamına eşit olmalıdır. Yine aynı şekilde, tüm hesapların alacak tarafı toplamları alınacak mizanın alacak toplamı sütunundaki toplamına eşit olmalıdır. Bu toplamların sonucunda da mizandaki borç ve alacak toplamı sütunlarındaki genel toplamlar birbirine eşit olmak zorundadır.
Dönem içinde oluşan hesapların bakiyeleri de alınacak mizana aktarılmalıdır. Her hesabın borç ve alacak tarafındaki toplam arasındaki fark bakiyedir. Önemli olan aktif karakterli hesapların bakiyelerinin açıldıkları taraftan yani borç bakiye, pasif karakterli hesapların bakiyelerinin de açıldıkları taraftan yani alacak bakiyeleri vermeleridir. Tek tek hesaplanan bu bakiyeler alınacak mizanda ilgili hesapların borç ve alacak bakiyeleri sütunlarına yazılır.
Alınacak mizandaki son önemli husus da, bu tek tek hesaplanan bakiyelerinde sütun genel toplamlarının birbirine eşit olmasıdır. Diğer bir ifadeyle, borç bakiye toplamının alacak bakiye toplamına parasal tutar anlamında eşit olması gerekmektedir. Yukarıda anlatılan bilgiler doğrultusunda örnek Kafkasya Limited Şirketine ait olan mizan aşağıda verilmiştir.
KAFKASYA LİMİTED ŞİRKETİ 01.01.2… – 31.01.2… TARİHLİ GEÇİCİ MİZANI
Alınan bu genel geçici mizandan sonra işletmenin dönem sonu işlemleri yani envanter işlemleri başlar.
” Mizan ” 12kişi tarafından yanıtladıLeave a Reply to Muhasebe Sitesi |
KategorilerSon Eklenen Yazılar
Son Yorumlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
merhabalar mizan örneğiyle ilgili bir sorum var acaba ben mi yanlış yapıyorum anlamadım 103 nolu hesapta borc kısmında 30.000 alacak kısmında 20.000 yazılmış fakat mizanda ikiside 30.000 olarak geçirilmis yani normalde mizanda 10.000 borç kalanı vermesi gerek
İKİSİDE 30.000 OLARAK YAZILMIŞ 103 VERİLEN ÇEKLER HESABINDA
Benim size bi sorum var muhasebe odevimde mizanda kasa kalan alacagi veriyor normal mi yoksa yanlislik mi var.
Normalde Kasa Hesabı alacak Kalani vermez Borç Kalanı verir yaptıgınız muhasebe kayıtlarında yanlışlık vardir tekrar kontrol edin kayıtları.
Merhaba
Ben bişey soracaktım
100 den 999 a kadar hangi hesaplar kullanılırsa kullanılsın hepsi mizana geçer mı yoksa bi kuralı mi var mesela kar zararda yansitmali hesaplar kullandigimizda
771 770 632 621 gbi bu hesaplar kullanılır mı
Yıl içinde yaptıgınız butün yevmiye kayitlari Gözükür 771 770 632 621 740 741 760 761 421 321 180 280 vb.
merhabalar,
geçici mizandan bilanço ve gelir tablosu çıkartabilir miyim
Adı üstünde Geçici Mizan , Kesin mizan dan bilanço ve gelir tablosunu Çıkarabilirsiniz Geçici Mizanda 6 lı gider hesapları 6 lı gelir hesapları vergi karşılıkları kar zarar hesapları kapatılmadigı için Pek sagliklı sonuc elde edemezsiniz.
Merhaba benim size bir sorum olcaktı ben kesin mizan hazırlarken borç ve alacak taraflarını bir türlü tutturamıyorum eşit tutar çıkmıyor.Envanter kayıtlarını yaptıktan sonra aldığım toplamda eşit tutar çıkıyor fakat kesin mizanda eşit çıkmıyor yanlışı nerede yapıyor olabilirim
Yevmiye Kayıtlarını Kontrol edin eğerki yevmiye kayıtlarında sıkıntı yoksa defteri kebire yani T borç alacak kısmında bi hata yapıyorsunuz demektir ikinci bi ihtmial mizana hesapları yazarken borç ve alacak kısımlarını yanliş yazıyorsunuzdur.
Bir sigortacının geçici bilançosuyla işlem yapmak durumundayım ve aktifi fazla veriyor, fakat stoklarında da herhangi bir bakiye olmadığından bilançoyu eşitleyemedim, aktif ve pasifi nasıl eşitlerim?
Genel geçici mizana neden genel geçici mizan deniyor Biliyormusunuz? Biliyorsanız lütfen cevaplarmısınız.