Karşılaştırmalı Tablolar Analizi :  İşletmenin aynı uzunluktaki birbirini izleyen iki veya daha fazla döneme ait finansal tablolarının karşılaştırılarak elde edilen sonuçların her bir kalem bakımından zaman içinde göstermiş olduğu değişimin incelendiği dinamik analizdir, Yatay Analiz ve Makayeseli Tabolar Analizi Olarakta Adlandırılır.

 

Bu Analiz tekniği finansal tablolara uygulandığında her bir kalem için mutlak değişim ve oransal değişimler hesaplanır ve bunlara analiz Sonuçları adı verilir.

 

Finansal tabloların iki farklı dönem veya tarihteki verileri karşılaştırılarak tutar ve yüzde olarak ne yönde değiştiği belirlenir. Bu analiz tekniği Yorum – Sonuç ilişkisine dayanır. Yorum yapılırken kesin yargılarda bulunulmamalıdır.

 

MUTLAK VE ORANSAL FARKLARIN İZLENMESİ

 

A) BAZ YIL DÖNEMİ : Bu yönteme göre karşılaştırılan yıllardan bir baz yıl seçilir, ve her bir kalemin baz yıla göre mutlak ve oransal değişimleri hesaplanır.

 

B) ÖNCEKİ DÖNEM YÖNTEMİ : Bu yönteme göre her yılın kendinden önce gelen yılara göre mutlak ve oransal değişimleri hesaplanır.

 

Mutlak Fark : Cari Dönem Tutarı – Önceki Dönem Tutarı

 

Yüzde Artış / Azalış : ( Cari Dönem Tutarı / Önceki Dönem Tutarı *100 ) / Önceki Dönem Tutarı

 

 

Örnek : 2015 Yılı Dönen Varlıklar 10.000 TL, 2016 Yılı ise 12.000 TL'dir.

 

Mutlak Fark : 12.000 – 10.000 : 2.000 TL

 

Yüzde Artış / Azalış : ( 12.000 – 10.000 * 100 ) / 10.000 TL : %20 Artış var.

 

 

Önemli Not 1 : Verilen yıllardan ilkinde rakam yok ikincisinde rakam var ise yüzdesel değişmeye hiçbir şey ( – ) yazılmaz.

 

Önemli Not 2 : Verilen yıllardan ilkinde rakam var, ikincisinde rakam yok ise yüzdesel fark her zaman ( -100 ) yazılır.

 

Önemli Not 3 : Verilen yıllarda ikincisi ilk yılın iki katı ise yüzdesel değişime her zaman ( +100 ) yazılır.

 

 

BİLANÇONUN YORUMLANMASINDA İZLENECEK YOLLAR :

 

1) Yoruma ilk olarak dönen varlıklardaki mutlak ve yüzdesel değişimler ifade edilerek başlanır, aynı paragrafta kısa vadeli yabancı kaynaklardaki aynı değişimler belirtilir. Net çalışma sermayesine ilişkin oluşan sonuç, Likidite durumu hakkında yorum yapılır.

 

2) Dönen varlıklar ve Duran varlıklardaki değişmeler dikkate alınıp karşılaştırılır.İşletmenin Yatırım Politikası ile ilgili Yorum yapılır.

 

3) Borçlardaki ve öz kaynaklardaki değişmeler dikkate alınıp hepsi birlikte yorumlanır. İşletmenin Finansman Politikası ve finansal riski ile ilgili yorum yapılır.

 

4) Kısa ve Uzun vadeli borçlardaki değişmeler belirtilir. İşletmenin Borçlanma Politikası ile ilgili yorum yapılır.

 

5) Duran varlıklar ile sürekli sermayede yaşanan değişmeler belirtilir. İşletmenin Varlık – Kaynak Vade Yapısının Uyumu konusunda yorum yapılır.

 

6) Daha sonra dönen varlığın detayına bakılarak çok önemli değişmeler gösterilir ve bir sonucun nedeni olarak değerler üzerinde yorum yapılır.

 

7) Duran varlıklar, Kvyk, Uvyk aynı işleme tabi tutulur.

 

8) Öz kaynak yapısı aynı işleme tabi tutulur. İşletmenin Oto Finansman Gücü ile ilgili yorum yapılır.

 

9) Mutlaka bir sonuc paragrafı yapılmalı, Likidite Durumu, Finansman Politikası değerlendirilmeli ve tespit edilen sorunlar belirtilmeli ve alınabilecek önlemler konusunda tavsiyede bulunulmalıdır.

 

 

GELİR TABLOSUNUN YORUMLANMASINDA İZLENECEK YOLLAR

 

1) Gelir tablosu analiz edilirken sadece bölüm sonuçlarındaki değişmeler analiz edilip yorumlanır.

 

2) Bir bölüm sonucundaki değişmenin nedenleri olarak aynı bölümdeki kalemlerin değişmeleri ile bir önceki bölümün bölüm sonucunun değişmesi dikkate alınır.

 

3) Bilançodaki ilgili kalemlerin değişmelerine de bakmak gerekir.

 

 

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ ÖRNEKLERİ :

 

 

BİLANÇO KALEMLERİ	2014	2015	2016
Hazır Değerler	540.000	656.250	650.000
Menkul Kıymetler	240.000	500.000	650.000
Ticari Alacaklar ( Net )	600.000	812.500	585.000
Stoklar	576.000	750.000	936.000
Diğer Dönen Varlıklar	144.000	125.000	65.000
Dönen Varlıklar Toplamı	2.100.000	2.843.750	2.886.000
DURAN VARLIKLAR
Mali Duran Varlıklar	480.000	625.000	728.000
Bağlı Ortaklık	360.000	500.000	780.000
Maddi Duran Varlıklar	1.080.000	2.750.000	2.730.000
Birikmiş Amortismanlar	( 432.000 )	( 600.000 )	( 767.000 )
Net Maddi Duran Varlıklar	648.000	2.150.000	1.963.000
Maddi Olmayan Duran Varlıklar	120.000	100.000	78.000
Duran Varlık Toplamı	1.608.000	3.375.000	3.549.000
AKTİF TOPLAMI	3.708.000	6.218.750	6.435.000

 

 

1) Kafkasya Limited Şirketi 2014 – 2015 – 2016 yıllarına ilişkin bilançosunun aktif bölümünü oluşturan varlıkları yukarıdaki gibidir. Bu tabloya göre Hazır Değerlerde 2015 yılındaki değişim yüzdesini hesaplayınız.

 

Karşılaştırmalı Tablolar Değişim ve Değişim Yüzdelerinin Hesaplanması :

 

Temel yıl 2014'dür. Değişimi saptamak için 2015 ve 2014 yıllarına ilişkin veriler arasındaki fark alınır, daha sonra saptanan farkın Temel Yıla göre yüzdesi hesaplanır.

 

Hazır Değerler 2015 – 2014 Yılları değişimi : 656.250 – 540.000 : 116.250 TL

 

 

Hazır Değerler Değişim Yüzdesi : 116.250 * 100 / 540.000 : %22

 

 

Temel yıl 2014'dür. Değişimi saptamak için 2016 ve 2014 yıllarına ilişkin veriler arasındaki fark alınır, daha sonra saptanan farkın Temel Yıla göre yüzdesi hesaplanır.

 

Hazır Değerler 2016 – 2014 Yılları değişimi : 650.000 – 540.000 : 110.000 TL

 

 

Hazır Değerler Değişim Yüzdesi : 110.000 * 100 / 540.000 : %20

 

 

BİLANÇO KALEMLERİ	2014	2015	2016	ARTIŞ VEYA AZALIŞLAR
				2015-2014	%	2016-2014	%
Hazır Değerler	540.000	656.250	650.000	+116.250	+22	110.000	+20
Menkul Kıymetler	240.000	500.000	650.000
Ticari Alacaklar ( Net )	600.000	812.500	585.000
Stoklar	576.000	750.000	936.000
Diğer Dönen Varlıklar	144.000	125.000	65.000
Dönen Varlıklar Toplamı	2.100.000	2.843.750	2.886.000